W dniach 11 – 12 grudnia 2013 r. odbyło się 45. posiedzenie Senatu. Izba rozpatrzyła 9 ustaw, do dwóch z nich wprowadziła poprawki. Senatorowie podjęli też uchwałę ustanawiającą rok 2014 rokiem Jana Nowaka Jeziorańskiego. Na tym posiedzeniu odbyło się drugie czytanie senackiego projektu ustawy o petycjach. Senatorowie wysłuchali ponadto informacji Ministra Środowiska o stanie infrastruktury przeciwpowodziowej w Polsce.
W obecności przyjaciół, współpracowników Jana Nowaka Jeziorańskiego, przedstawicieli Stowarzyszenia Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa senatorowie podjęli uchwałę ustanawiającą rok 2014 rokiem Jana Nowaka-Jeziorańskiego. Uchwała została podjęta z okazji przypadającej 3 października 100. rocznicy jego urodzin.
Izba bez poprawek przyjęła ustawę o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych, której projekt przygotował rząd. Ustawa przewiduje m.in., że przyszli emeryci będą mogli decydować, czy nadal chcą przekazywać część składki do OFE, czy też całość do ZUS, a będą mieli cztery miesiące na podjęcie tej decyzji. Z OFE do ZUS mają zostać przeniesione obligacje Skarbu Państwa. W te papiery, jak i w inne instrumenty dłużne gwarantowane przez Skarb Państwa, OFE nie będą mogły już inwestować. Przez dziesięć lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego środki z OFE mają być stopniowo przenoszone na fundusz emerytalny FUS i ewidencjonowane na prowadzonym przez ZUS subkoncie (tzw. suwak bezpieczeństwa). Wypłatą emerytur będzie zajmował się ZUS. Po osiągnięciu wieku emerytalnego środki stanowiące podstawę wyliczenia emerytury będą przez trzy lata podlegać dziedziczeniu.
Senatorowie nie wprowadzili poprawek do ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw. Był to pilny rządowy projekt. Nowelizacja wykonuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 8 stycznia 2013 r. Określa ona kryteria i zasady przeprowadzania rekrutacji do publicznych przedszkoli, innych publicznych form wychowania przedszkolnego, publicznych szkół i placówek. Nowe przepisy uwzględniają potrzebę godzenia pracy zawodowej rodziców z obowiązkami rodzinnymi, mając na względzie potrzeby rodzin wielodzietnych oraz niepełnosprawnych dzieci i rodziców.
Izba wprowadziła dwie poprawki do ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, wywodzącej się z projektu rządowego. Celem znowelizowanej ustawy jest uregulowanie kwestii dotyczącej podziału środków rezerwy subwencji ogólnej. Dostosowuje ona system prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 31 stycznia 2013 r. Zaproponowane rozwiązania mają być podstawą do przekazania jednostkom samorządu terytorialnego dodatkowych środków z budżetu państwa. Ustawa określa m.in. dla których samorządów będzie przeznaczona rezerwa subwencji ogólnej, datę podziału środków rezerwy subwencji ogólnej, podstawę do wyliczenia rezerwy oraz podmioty odpowiedzialne za podział. Ponadto ustawa zwalnia województwa, które obowiązane byłyby w 2014 r. wpłacić do budżetu państwa z przeznaczeniem na część regionalną subwencji ogólnej kwotę ponad 400 mln zł, z obowiązku wpłaty nadwyżki ponad tę kwotę. Kwota nadwyżki ma być wpłacona do budżetu w ciągu trzech kolejnych lat. W konsekwencji odpowiednio zmniejszyłaby się kwota części regionalnej subwencji ogólnej, co miałoby zostać zrekompensowane województwom w latach 2015-17.
Z czterema poprawkami Senat przyjął ustawę o rodzinnych ogrodach działkowych, powstałą na bazie projektów: obywatelskiego i poselskich. Ustawa reguluje kwestie dotyczące zasad zakładania, funkcjonowania i likwidacji rodzinnych ogrodów działkowych, a także prawa i obowiązki działkowców. Ponadto w ustawie określono nowe zasady zrzeszania się działkowców oraz zasady działania i zadania organizacji działkowców. Zmiany w prawie były niezbędne ze względu na wyrok Trybunału Konstytucyjnego, który uznał za niezgodne z konstytucją 24 przepisy ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych. Zakwestionował on m.in. rozwiązania określające przywileje Polskiego Związku Działkowców, w tym jego monopol na przydział działek czy obowiązkową przynależność do niego.
Izba przeprowadziła drugie czytanie wniesionego przez grupę senatorów projektu ustawy o petycjach. Projekt wciela w życie zagwarantowane w konstytucji prawo do składania petycji w interesie publicznym, własnym lub innej osoby za jej zgodą do organów władzy publicznej oraz do organizacji i instytucji społecznych w związku z wykonywanymi przez nie zadaniami zleconymi z zakresu administracji publicznej. Przewiduje on, że przedmiotem petycji mogą być sprawy dotyczące życia zbiorowego lub wartości wymagających szczególnej ochrony w imię wspólnego dobra. Projektowi ustawy o petycjach zostało poświęcone pierwsze wysłuchanie publiczne w Senacie.
Senatorowie nie wnieśli poprawek do nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Był to senacki projekt, opracowany na podstawie petycji. Wnioskodawcy proponują, aby okresy niewykonywania pracy przed 4 czerwca 1989 r. na skutek doznawania represji politycznych zostały zaliczone do kategorii okresów składkowych przy obliczaniu prawa do świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia emerytalnego i rentowego. W obecnym stanie prawnym okresy niewykonywania pracy spowodowane represjami politycznymi należą do okresów nieskładkowych i są zaliczane w wymiarze nie większym niż pięć lat. Nowelizacja ma stanowić zadośćuczynienie krzywdom doznanym przez ofiary represji politycznych PRL, do których należało zwalnianie z pracy działaczy opozycyjnych i stosowaniu długotrwałych szykan polegających na odmowie zatrudnienia. W przekonaniu projektodawców poniesione przez działaczy opozycji straty zarówno materialne, jak i niematerialne (dotyczące sytuacji osobistej, rodzinnej i społecznej) są nie do zrekompensowania, a choć proponowane uregulowania czynią to w stopniu nieporównywalnym do rzeczywistych skutków, zmierzają jednak w kierunku lepszej realizacji zasady sprawiedliwości społecznej w sferze ubezpieczeń społecznych.
Senat rozpatrzył ustawę zmieniającą ustawę o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, powstałą na bazie projektu senackiego. Ustawa ma na celu wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Zgodnie z proponowanymi zmianami osoba zaliczana do III grupy podatkowej, która przed 31 grudnia 2006 r. zawarła przed organem gminy umowę o sprawowanie opieki nad wymagającym takiej opieki spadkodawcą, będzie miała prawo do ulgi podatkowej, jeżeli po tej dacie nabyła w drodze spadku po tym spadkodawcy m.in. budynek mieszkalny lub jego część, lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego.
Bez poprawek senatorowie przyjęli ustawę o zmianie ustawy o składkach na ubezpieczenie zdrowotne rolników za lata 2012 i 2013. Był to projekt rządowy. Ustawa ma na celu wykonanie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, który w 2010 r. zakwestionował przepisy dotyczące opłacania składek zdrowotnych przez budżet za wszystkich rolników, niezależnie od ich dochodów. Zakłada ona, że za rolników, którzy mają gospodarstwo mniejsze niż 6 hektarów przeliczeniowych składkę zapłaci – tak jak wcześniej – budżet państwa. Natomiast rolnicy posiadający ponad 6 ha przeliczeniowych będą musieli płacić po 1 zł za każdy hektar za siebie, a także za domowników. Jeszcze w 2014 r. opłacanie składek zdrowotnych przez rolników będzie odbywać się na zasadach analogicznych do tych, które obowiązywały w 2013 r.
Senat nie wniósł poprawek do ustawy o zmianie ustawy o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina, wywodząca się z projektu rządowego. Nowelizacja ma na celu wdrożenie zmian wprowadzonych w przepisach Unii Europejskiej o wspólnej organizacji rynku wina, usprawnienie ewidencjonowania producentów oraz systemu certyfikacji wina z określonej odmiany winorośli oraz określonego rocznika. Zgodnie z nowelizacją, producenci markowych win owocowych, cydru, perry i miodów pitnych uzyskanych z surowców z własnego gospodarstwa nie muszą zajmować się butelkowaniem tych trunków. Nie muszą zatem posiadać urządzeń i linii rozlewniczych we własnym gospodarstwie. Nowe przepisy mają też ułatwić certyfikację win gronowych i kontrolowanie ich wyrobu. Kontrola produkcji zostanie ograniczona do oceny sposobu wyrobu i rozlewu, opakowania, oznakowania oraz warunków przechowywania certyfikowanego wina.
Izba rozpatrzyła także ustawę o zmianie ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego „Program budowy Zbiornika Wodnego Świnna Poręba w latach 2006-2013”. Był to projekt rządowy. Ustawa ma na celu przesunięcie terminu zakończenia realizacji programu do 2015 r. Ze względu na opóźnienia w wykonaniu prac zbiornik nie może być oddany do użytkowania w terminie ustawowym, tj. w 2013 r. Nowy termin oddania inwestycji do użytku powoduje zmiany w kosztach wykonania programu.
