W dniu 3 października 2013 r. zakończyło się 40. posiedzenie Senatu. Senatorowie przyjęli trzy ustawy przygotowane przez rząd i trzy – przez posłów, a także sześć senackich projektów ustaw. Obradom przysłuchiwała się delegacja węgierskiego parlamentu z przewodniczącym László Kövérem na czele, przebywająca w Polsce na zaproszenie marszałka Senatu.
Senatorowie przyjęli z dwoma poprawkami ustawę o zmianie ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz niektórych innych ustaw. Był to projekt rządowy. Zmiany przewidują m.in. doprecyzowanie przepisów umożliwiających powoływanie do zawodowej służby wojskowej funkcjonariusza innej służby mundurowej z zachowaniem posiadanego stopnia, przebudowę systemu opiniowania żołnierzy zawodowych, zniesienie zasady automatycznego zwolnienia ze służby w razie dwukrotnego niezaliczenia egzaminu z sprawności fizycznej, możliwość awansu bez zmiany stanowiska, odejście od kadencyjności dla podoficerów oraz objęcie żołnierzy zawodowych urlopem ojcowskim. Ponadto senacka komisja obrony narodowej zaproponowała poprawkę do ustawy przedłużającą możliwość powrotu do armii byłym żołnierzom, którzy wskutek wypadku lub choroby doznali stałego lub trwałego uszczerbku na zdrowiu w związku ze służbą wojskową pełnioną na misjach zagranicznych po 1 stycznia 1998 r. Będą mogli się oni zwrócić z wnioskiem do ministra obrony narodowej o powołanie do zawodowej służby wojskowej z kategorią „Zdolny z ograniczeniem” do 31 grudnia 2014 r. Druga przyjęta poprawka dotyczy kwestii, którą poddał w wątpliwość Trybunał Konstytucyjny. Według obowiązujących dziś przepisów, żołnierz, który odchodzi ze służby ma prawo do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, ale jedynie z trzech lat poprzedzających jego zwolnienie. Poprawka przewiduje, że byli żołnierze będą mogli ponownie ubiegać się o niewypłacony im ekwiwalent za niewykorzystany urlop. Będą mieli na to pół roku (od wejścia w życie nowych przepisów).
Senat przyjął bez poprawek ustawę o zmianie ustawy o organizacji rynku mleka i przetworów mlecznych, opartą na projekcie rządowym. Nowelizacja ma przygotować polskich producentów mleka do zmian na rynku, jakie nastąpią w 2015 r., wraz ze zniesieniem kwot mlecznych. W zamian za zniesienie kwot ma obowiązywać tzw. pakiet mleczny. Jego przepisy m.in. umożliwią organizacjom zrzeszającym producentów mleka negocjowanie w ich imieniu odpowiednich cen sprzedaży surowego mleka.
Z 38. poprawkami Izba uchwaliła ustawę o wzajemnej pomocy przy dochodzeniu podatków, należności celnych i innych należności pieniężnych. Wywodząca się z projektu rządowego ustawa ma na celu określenie zasad udzielania wzajemnej pomocy między Polską i państwami członkowskimi Unii Europejskiej a państwami trzecimi przy dochodzeniu podatków, ceł i innych należności pieniężnych. W szczególności określa ona organizację wzajemnej pomocy, zasady ujawniania informacji i dokumentów, ramy stosowania tłumaczeń oraz warunki i tryb wystąpień o udzielenie pomocy. Przesądza także o trybie dochodzenia należności.
Senatorowie przyjęli bez poprawek ustawę o zmianie ustawy o drogach publicznych, odstępującą od dotychczasowej reguły, zgodnie z którą odcinek drogi zastąpiony nowo wybudowanym odcinkiem z chwilą oddania go do użytkowania zostawał pozbawiony dotychczasowej kategorii i był zaliczany do kategorii drogi gminnej. Regulacja ta powodowała znaczne obciążenie dla budżetów gmin. Ustawa została przygotowana w oparciu o poselskie projekty.
Senat uchwalił też z trzema poprawkami ustawę o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, przygotowaną przez posłów. Ma ona na celu stworzenie jasnych podstaw prawnych umożliwiających praktyczne popularyzowanie idei przedstawicielstwa osób starszych przy organach samorządu terytorialnego i powoływanie gminnych rad seniorów. Rady te mają reprezentować interesy i potrzeby starszych mieszkańców wobec władz samorządowych oraz formułować opinie dotyczące strategicznych i bieżących planów rozwoju gminy.
Senat przyjął bez poprawek nowelizację ustawy o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej. Jej celem jest zwiększenie wykorzystania unijnych środków w ramach działań Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (PO IG) 2007-2013. Chodzi też o poprawę sytuacji finansowej przedsiębiorców korzystających z tego instrumentu wsparcia inwestycji technologicznych, udzielanego przez banki komercyjne i spłacanego w części przez Bank Gospodarstwa Krajowego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i budżetu państwa. To wsparcie w postaci spłaty części kredytu jest nazywane premią technologiczną. Nowe przepisy mają także przyspieszyć wypłaty środków poprzez ujednolicenie zasad ich wypłacania z procedurami udzielania dotacji w ramach innych działań PO IG.
Izba podjęła uchwałę w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji, wniesiony przez grupę senatorów. Zakłada on wsparcie budżetu miasta stołecznego Warszawy środkami finansowymi pochodzącymi z Funduszu Reprywatyzacji (corocznie kwotą 200 milionów zł). Środki te zostaną przeznaczone na wypłatę odszkodowań za nieruchomości, które na podstawie dekretu z 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy przeszły na własność państwa. Do czasu ostatecznego rozwiązania problemu dekretu Bieruta niezbędne jest przejściowe wsparcie budżetu Warszawy w realizacji zgłoszonych roszczeń.
Izba podjęła też uchwałę w sprawie wniesienia do Sejmu projektu nowelizacji ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw, przygotowany przez senacką Komisję Ustawodawczą. Projektowana ustawa stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Przewiduje ona zwrot emerytom świadczeń, do których prawo zostało im – w związku z nierozwiązaniem stosunku pracy – zawieszone od 1 października 2011 r. na podstawie niekonstytucyjnego przepisu.
Senatorowie przyjęli uchwałę w sprawie wniesienia do Sejmu projektu nowelizacji ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin. Jest to kolejny projekt wniesiony przez senacką Komisję Ustawodawczą jako wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Zgodnie ze zmianami zaproponowanymi w projekcie wznowienie wypłaty świadczenia funkcjonariusza służb mundurowych oraz emerytowanego żołnierza zawodowego, którego wypłacanie zawieszono z przyczyn niezależnych od organu emerytalnego, ma obejmować – tak jak w przypadku emerytów systemu powszechnego – nie tylko okres od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o wznowienie wypłaty, lecz także okres od miesiąca, w którym wstrzymano wypłatę, jednak za okres nie dłuższy niż trzy lata poprzedzające miesiąc, w którym zgłoszono wniosek o wznowienie wypłaty. Dotychczas w takich sytuacjach emeryci „mundurowi” oraz emerytowani żołnierze zawodowi nie mogli otrzymać świadczeń za okres sprzed miesiąca złożenia wniosku.
Przyjęta została także uchwała w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów wojskowych. Wniesiony przez senacką Komisję Ustawodawczą, wykonuje on obowiązek dostosowania systemu prawa do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Uzupełnia ustawę o wytyczne wskazujące kryteria, jakimi minister obrony narodowej winien kierować się przy wydawaniu rozporządzeń o utworzeniu lub zniesieniu sądów wojskowych oraz przy określaniu siedzib takich sądów i obszarów ich właściwości.
Do Sejmu wniesiony będzie projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie roślin, przygotowany przez grupę senatorów. Proponuje się w nim, aby obowiązek wprowadzania przez wyznaczone punkty wwozu dotyczył jedynie roślin, produktów roślinnych lub przedmiotów podlegających granicznej kontroli fitosanitarnej. Dzięki temu rozwiązaniu, na przejściach granicznych, przez które wprowadzane są na terytorium Polski jedynie towary pochodzenia roślinnego niepodlegające takiej kontroli (większość materiałów paszowych, zbóż, świeżych warzyw, niektóre rodzaje drewna), nie będzie konieczne ustanawianie punktów wwozu.
Senat podjął uchwałę w 600. rocznicę Unii Horodelskiej, wniesioną przez senacką Komisję Praw Człowieka, Praworządności i Petycji. W uchwale senatorowie oddają hołd jej architektom i apelują do władz, nauczycieli i naukowców o zwrócenie uwagi na tę jedną z najważniejszych umów międzynarodowych, która miała wpływ na nowożytne dzieje Europy i była kamieniem milowym w kształtowaniu się europejskiej demokracji. „…ten pokojowy akt światłej woli politycznej, zawarty w duchu wzajemnego poszanowania narodów, kultur, dobrego sąsiedztwa i nieagresywnego współistnienia, jest wielkim naszym dziedzictwem i wkładem w historię chrześcijańskiej Europy. Unia Horodelska może być uznana za prekursorską politykę integracyjną…” – czytamy m.in. w uchwale.
