Blokiem głosowań w późnych godzinach wieczornych 18 grudnia 2014 r. zakończyło się dwudniowe posiedzenie Senatu. Senatorowie jednogłośnie, w obecności ambasadora Mołdawii Iurie Bodruga, zgodzili się na ratyfikację układu o stowarzyszeniu między Unią Europejską a Republiką Mołdawii.
Senat na ostatnim w tym roku posiedzeniu rozpatrzył 14 ustaw. Do 8 z nich wprowadził poprawki. W tajnym głosowaniu senatorowie wyrazili zgodę na odwołanie ze stanowiska Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych.Izba pierwszego dnia obrad minutą ciszy uczciła pamięć ofiar protestów robotniczych z grudnia 1970 r. i ofiar wprowadzenia stanu wojennego w grudniu 1981 r.
Senat przyjął jednogłośnie ustawę o ratyfikacji Układu o stowarzyszeniu między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Mołdawii, z drugiej strony, sporządzonego w Brukseli dnia 27 czerwca 2014 r. Układ o stowarzyszeniu pozwoli na pogłębienie i przyspieszenie integracji Mołdawii z Unią Europejską. Bliższe powiązanie Mołdawii z Unią przyczyni się do budowy stabilności polityczno-gospodarczej tego kraju oraz jego modernizacji. Zostaną uregulowane podstawy i kierunki dialogu politycznego, relacji handlowo-inwestycyjnych oraz współpracy w szeregu dziedzin między UE i jej państwami członkowskimi, w tym Polską, a Mołdawią. Wejście w życie umowy stowarzyszeniowej będzie także potwierdzeniem skuteczności zapoczątkowanej przez Polskę i Szwecję w 2008 r. polityki Partnerstwa Wschodniego, stanowiącej wschodni wymiar Europejskiej Polityki Sąsiedztwa.
Przed głosowaniem w sprawie ratyfikacji umowy między UE a Republiką Mołdawii głos zabrał marszałek Bogdan Borusewicz. Podkreślił, że w ciągu ostatnich czterech lat Mołdawia była bardzo konsekwentna w dążeniu do umowy stowarzyszeniowej i spośród trzech krajów, które aspirowały do jej podpisania – także Gruzji i Ukrainy – właśnie ten kraj wykazał największą determinację i „był najlepszym uczniem, jeśli chodzi o przygotowanie”, zwłaszcza w sferze prawnej. Zaznaczył, że Mołdawia oparła się bardzo silnej presji Rosji. Dodał, że Mołdawia jest podzielona ws. swojego stosunku do UE i że w związku z tym niezwykle ważne jest to, że władze mołdawskie próbują wychodzić z ofertą do tych, którzy wierzą rosyjskiej propagandzie. „To droga umacniania własnej niepodległości i niezależności” – powiedział marszałek.
Pod koniec pierwszego dnia posiedzenia senatorowie przyjęli bez poprawek ustawę o Karcie Dużej Rodziny. Był to projekt rządowy. Od 1 stycznia 2015 r. rodziny wielodzietne, niezależnie od osiąganych dochodów, na mocy ustawy mają otrzymać dokument zapewniający im specjalne uprawnienia. Ustawa obejmie rodziny, w których rodzic (rodzice) lub małżonek rodzica wychowują co najmniej troje dzieci do 18. roku życia, a w przypadku dzieci uczących się lub studiujących – poniżej 25 lat. W przypadku rodzin posiadających dzieci o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności, karta będzie przyznawana bez względu na ich wiek. Do otrzymania karty będą też uprawnieni rodzice zastępczy i osoby prowadzące rodzinne domy dziecka. Dokument ma być wydawany bezpłatnie przez wójtów, burmistrzów lub prezydentów miast. Jego posiadacze otrzymają ulgi na przejazdy koleją – 37-proc. na bilety jednorazowe i 49-proc. na miesięczne – oraz ulgi w opłatach paszportowych. Karta umożliwi także bezpłatny wstęp do parków narodowych. Na podstawie karty będzie można korzystać z szeregu uprawnień przyznanych przez instytucje podległe właściwym ministrom oraz inne podmioty. Uprawnienia dla posiadaczy kart będą mogły przyznawać również jednostki podległe samorządom. Podmioty oferujące zniżki będą mogły posługiwać się znakiem „Tu honorujemy Kartę Dużej Rodziny”.
Także bez poprawek Senat uchwalił ustawę o zmianie ustawy o składkach na ubezpieczenie zdrowotne rolników za lata 2012-2014, której projekt przygotował rząd. Zgodnie z nowelizacją, w latach 2015 i 2016 nadal będą obowiązywać dotychczasowe reguły dotyczące wysokości i sposobu opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne rolników i ich domowników. W gospodarstwach o powierzchni poniżej 6 hektarów przeliczeniowych użytków składkę będzie opłacać Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS), a w przypadku gospodarstw powyżej 6 ha przeliczeniowych – rolnik. Składki zdrowotne za domowników będą także odprowadzane przez rolnika, jeśli prowadzi on wyłącznie działy specjalne produkcji rolnej. Składki będą wpłacane do KRUS w okresach kwartalnych.
Jedną poprawkę senatorowie wprowadzili do ustawy o zmianie ustawy o systemie powiadamiania ratunkowego, wywodzącej się z projektu poselskiego. Zgodnie z nowymi przepisami, tylko na numer 112 będzie można wysyłać krótkie wiadomości tekstowe (sms-y). Nowelizacja wyłącza z obowiązku kierowania sms-ów na numer 112 usługi roamingu międzynarodowego. Według dotychczas obowiązującej ustawy, dostawca publicznie dostępnych usług telefonicznych zapewnia kierowanie sms-ów nie tylko na numer alarmowy 112, ale też na pozostałe: policyjny – 997, straży pożarnej – 998 oraz pogotowia ratunkowego – 999. Nowelizacja zdejmuje z dostawców obowiązek kierowania krótkich wiadomości tekstowych do numerów alarmowych innych niż numer 112. Konieczność jej przyjęcia jest podyktowana względami technicznymi. Poprawka Senatu zakłada, że sms-y te będą kierowane nie do „centralnego punktu systemu powiadamiania ratunkowego”, a do „właściwego terytorialnie centrum powiadamiania ratunkowego”.
Izba nie wprowadziła poprawek do ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, opracowanej przez rząd. Nowelizacja dostosowuje prawo polskie do rozporządzeń przyjętych przez Parlament Europejski oraz Radę Unii Europejskiej, które wprowadzają mechanizm automatycznej wykonalności orzeczeń sądowych, a także ugód sądowych oraz dokumentów urzędowych. Mechanizm ten oznacza, że orzeczenia i inne tytuły egzekucyjne, pochodzące z jednego państwa członkowskiego UE, podlegają wykonaniu w każdym innym państwie członkowskim, bez konieczności stwierdzenia ich wykonalności w tym państwie. Zmiany w ustawie o kosztach sądowych w sprawach cywilnych sprowadzają się do dodania przepisów przewidujących odpowiednie opłaty od wniosków: o odmowę wykonania, odmowę uznania lub o stwierdzenie braku podstaw do odmowy uznania, składanych na podstawie poszczególnych rozporządzeń. Ustawa przewiduje, iż od tych wniosków będzie pobierana opłata stała w kwocie 300 zł.
Dwie poprawki znalazły się w ustawie o zmianie ustawy – Prawo farmaceutyczne oraz niektórych innych ustaw. Był to projekt rządowy.Nowelizacja ma na celu wdrożenie przepisu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE w sprawie wspólnotowego kodeksu odnoszącego się do produktów leczniczych stosowanych u ludzi oraz zapobiegania wprowadzaniu sfałszowanych produktów leczniczych do legalnego łańcucha dystrybucji. Ustawa wprowadza definicję „sfałszowanego produktu leczniczego” w celu odróżnienia go od innych nielegalnych produktów leczniczych. Zmiany mają uszczelnić nadzór nad wytwarzaniem i obrotem produktami leczniczymi oraz przyczynić się do zmniejszenia zagrożeń dla zdrowia, które mogą powstać na skutek przenikania do obrotu sfałszowanych produktów. Nowelizacja przewiduje też, że pacjent będzie mógł zwrócić produkt leczniczy do apteki w przypadku jego sfałszowania. Ponadto w myśl nowelizacji importerzy i dystrybutorzy substancji czynnych będą podlegać inspekcjom, których celem będzie sprawdzenie, czy spełniają oni wymagania Dobrej Praktyki Wytwarzania oraz Dobrej Praktyki Dystrybucyjnej substancji czynnych. Nowe przepisy mają też uregulować kwestie zgłaszania przez podmioty prowadzące apteki ogólnodostępne albo punkty apteczne informacji o planowanym rozpoczęciu prowadzenia wysyłkowej sprzedaży produktów leczniczych, wydawanych bez przepisu lekarza. Wojewódzcy inspektorzy farmaceutyczni będą mogli cofnąć zezwolenie na prowadzenie apteki w przypadku prowadzenia sprzedaży wysyłkowej produktów leczniczych wydawanych bez przepisu lekarza i bez dokonania zgłoszenia. Jedna z poprawek senackich doprecyzowuje zapis dotyczący medycyny weterynaryjnej.
Senat wniósł 16 poprawek do ustawy o obligacjach, powstałej na bazie projektu rządowego. Zastąpi ona obowiązującą dotychczas regulację z 1995 r. Jej celem jest wsparcie rozwoju rynku długoterminowych nieskarbowych papierów dłużnych. Chodzi o stworzenie warunków do tego, aby emisja obligacji komercyjnych mogła pełnić rolę dodatkowego, w stosunku do kredytów bankowych, źródła pozyskania kapitału. Nowy akt prawny wprowadza szereg zmian. Polegają one przede wszystkim na stworzeniu prawnej podstawy do ustanawiania i działania zgromadzenia obligatariuszy, rozszerzeniu zakresu instrumentów, które będą dostępne dla emitenta np. ustawa wprowadza obligacje wieczyste, czyli obligacje niepodlegające wykupowi, które uprawniają obligatariusza do otrzymywania odsetek przez czas nieoznaczony, oraz powiększeniu kręgu podmiotów mogących emitować obligacje (m.in. o osoby prawne utworzone wyłącznie w celu przeprowadzania emisji obligacji). Ustawa wejdzie w życie 1 lipca 2015 r., natomiast do obligacji wyemitowanych przed wejściem w życie nowych regulacji będą stosowane dotychczasowe przepisy. Większość senackich poprawek była doprecyzowująca. Jedna z poprawek proponuje karę grzywny, pozbawienia lub ograniczenia wolności za nieprzekazywanie wydruków informacji i komunikatów publikowanych na stronie emitenta do instytucji je przechowującej, a także za nieprzechowywanie tych wydruków przez wymagany okres. Kolejna poprawka wprowadza obowiązek składania w sądzie rejestrowym warunków emisji tzw. obligacji partycypacyjnej. Następna wskazuje, że obowiązek ujawnienia w KRS maksymalnej wysokości kapitału zakładowego dotyczy obligacji zamiennych.
W czwartek senatorowie zgłosili trzy doprecyzowujące poprawki do ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, której projekt przygotował rząd. Przewiduje ona dalszą informatyzację postępowania wieczystoksięgowego. Notariusze, komornicy i naczelnicy urzędów skarbowych obowiązkowo będą je wszczynali w formie elektronicznej. Drogą elektroniczną będą składane zarówno wnioski o założenie ksiąg wieczystych, jak i o wpis do nich. Wejście w życie tych przepisów przyspieszy postępowanie wieczystoksięgowe. Wzmocni też ochronę interesów nabywców nieruchomości – niezwłoczne umieszczanie w systemie informatycznym informacji o kupnie utrudni oszustwa polegające na wielokrotnej sprzedaży w krótkim czasie tej samej nieruchomości różnym nabywcom. W drugiej grupie zmian znajdują się przepisy dotyczące postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Zasadniczą zmianą jest przyznanie zdolności sądowej i procesowej wojewódzkim zespołom do spraw orzekania o niepełnosprawności w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych. Ustawa poszerza katalog osób, które mogą być pełnomocnikami procesowymi pracodawcy niebędącego osobą prawną lub przedsiębiorcą albo organu rentowego, o pracownika takiego podmiotu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych.
Senat z siedmioma redakcyjnymi i doprecyzowującymi poprawkami przyjął ustawę o zmianie ustawy o Służbie Celnej, ustawy o urzędach i izbach skarbowych oraz niektórych innych ustaw. Był to rządowy projekt.Do głównych założeń ustawy należy likwidacja niektórych barier w prowadzeniu działalności gospodarczej. Ma ona polegać na wprowadzeniu tzw. „jednego okienka rozliczeniowego” dla prowadzących działalność gospodarczą, a realizacja tego celu następuje w drodze centralizacji zadań związanych z poborem ceł i podatków, uprawnień dyrektorów izb celnych jako wierzyciela oraz centralizacji rozliczeń finansowo-księgowych (przewiduje się obowiązek dokonywania wpłat na konto jednej wybranej izby celnej). W efekcie wprowadzanych zmian nastąpi skoncentrowanie i uproszczenie dokonywania kontroli granicznej niektórych towarów, do tej pory wykonywanej przez różne służby kontrolne w różnym zakresie (np. nastąpi przejęcie przez Służbę Celną niektórych zadań kontrolnych w obszarze rolnictwa). W ustawie znalazły się też rozwiązania, które mają pomóc zapobiegać nieprawidłowościom w Służbie Celnej. Funkcjonariusze pełniący służbę na przejściach granicznych będą podlegać takim samym badaniom psychofizjologicznym, jak ci w wydziałach zwalczania przestępczości. Aby zapobiegać niewłaściwym praktykom, ustawa wprowadza zakaz korzystania z prywatnych przenośnych urządzeń służących do komunikacji elektronicznej umożliwiających indywidualne porozumiewanie się na odległość, które nie zostały zgłoszone przed każdym rozpoczęciem służby, przez celników pełniących służbę na przejściach granicznych i w komórkach zwalczania przestępczości. Nowe przepisy przewidują też, że podobnie jak pozostałe służby mundurowe, funkcjonariusze celni przebywający na zwolnieniu lekarskim będą otrzymywać 80 proc. uposażenia, a jedynie w określonych przypadkach zachowają prawo do pełnego uposażenia chorobowego. Ustawa zakłada zwolnienie z odpowiedzialności karnej funkcjonariusza, który popełnił przestępstwo w wyniku wykonania polecenia służbowego. Nowelizacja poszerza krąg osób objętych zakazem nepotyzmu oraz wprowadza obowiązek składania informacji na ten temat.
Izba wniosła sześć doprecyzowujących i redakcyjnych poprawek do ustawy o zmianie ustawy o organizmach genetycznie zmodyfikowanych oraz niektórych innych ustaw, której projekt opracował rząd. Ustawa wprowadza do polskiego prawa dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej. Nowelizacja reguluje kwestie zamkniętego użycia mikroorganizmów i organizmów genetycznie zmodyfikowanych, prowadzenia zakładów inżynierii genetycznej, zamierzonego uwalniania organizmów genetycznie zmodyfikowanych do środowiska oraz wprowadzania do obrotu produktów genetycznie zmodyfikowanych. Dotyczy ona zamkniętego użycia (np. w ośrodkach badawczych zajmujących się inżynierią genetyczną) zmodyfikowanych genetycznie organizmów – GMO i mikroorganizmów – GMM. W nowelizacji określa się, jakie działania muszą być podjęte na wypadek awarii, by zapobiec wydostaniu się tych organizmów na zewnątrz, poza laboratorium. Ustawa wprowadza nowe pojęcia – mikroorganizmy, mikroorganizmy genetycznie modyfikowane (GMM) i zamknięte użycie GMM oraz zakład inżynierii genetycznej. Doprecyzowuje też obecnie obowiązujące definicje. Jedną z nich jest zamknięte użycie GMO, które ma oznaczać poddanie organizmu modyfikacji genetycznej, hodowlę, magazynowanie, transport na terenie zakładu inżynierii genetycznej, niszczenie, wykorzystywanie zawsze z zastosowaniem zabezpieczeń mających na celu skuteczne ograniczenie kontaktu z ludźmi i środowiskiem oraz zapewnienie wysokiego poziomu ochrony. Analogiczna definicja została wprowadzona w odniesieniu do GMM. Podobnie do GMO ustawa wprowadza też Rejestr Zamkniętego Użycia GMM. Jednocześnie uszczegóławia i rozszerza zakres informacji, które w tym rejestrze będą zamieszczane i bezpłatnie udostępniane (część informacji może być zastrzeżona). Rejestr będzie prowadził minister środowiska. Podobnie jak w przypadku GMO zamknięte użycie GMM będzie wymagało jego zgody.
Senat wprowadził 35 poprawek do ustawy o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki oraz niektórych innych ustaw, powstałej z dwóch projektów – rządowego i komisyjnego. Nowelizacja ma na celu udoskonalenie systemu finansowania nauki i ułatwienie środowisku naukowemu podejmowania badań naukowych i prac rozwojowych. Chodzi o wzmocnienie udziału Polski w Europejskiej Przestrzeni Badawczej, ułatwienie finansowania infrastruktury służącej do badań oraz umożliwienie kierowania większych pieniędzy do najlepszych jednostek naukowych. Nowela wprowadza definicję strategicznej infrastruktury badawczej, która będzie finansowana na podstawie Polskiej Mapy Drogowej Infrastruktury Badawczej. Znajdą się na niej najważniejsze strategiczne dla polskiej nauki obiekty i urządzenia badawcze. Wykaz ten przygotuje minister nauki i szkolnictwa wyższego. Wnioski o zamieszczenie na mapie będą mogły składać jednostki i konsorcja naukowe, centra naukowo-przemysłowe oraz centra naukowe uczelni Polskiej Akademii Nauk. Od decyzji o nieprzyznaniu środków finansowych, w myśl ustawy, przysługiwać będzie prawo odwołania, jednak tylko w przypadku naruszenia procedury konkursowej lub naruszeń formalnych. Środki finansowe rozdzielane będą na podstawie algorytmów opartych o dane liczbowe, a nie na podstawie opinii ekspertów. Przy podziale środków pod uwagę będą brane m.in. poziom prac naukowych w danej jednostce, użyteczność uzyskanych wyników oraz ich znaczenie dla rozwoju nauki i innowacyjności gospodarki. Ponadto ustawa przewiduje efektywniejsze wydawanie środków na popularyzację nauki. W ramach działalności upowszechniającej naukę dofinansowywane będzie m.in. promowanie rozwiązań innowacyjnych, wykorzystujących wyniki badań naukowych na targach, wystawach i ekspozycjach w kraju i za granicą. Biblioteki naukowe będą mogły pozyskać środki na utrzymanie unikalnych zbiorów bibliotecznych. Wiele poprawek Senatu wynika z konieczności ujednolicenia pojęć w aktach prawnych. Jedna z poprawek włącza uczelnie do katalogu podmiotów, które mogą wystąpić z wnioskiem o wpisanie na Polską Mapę Drogową Infrastruktury Badawczej. Kolejna zakłada, że środki na naukę będą mogły być przyznawane również jednostkom organizacyjnym nie będącym jednostkami naukowymi, jeśli nie mają siedziby na terytorium Polski.
Izba bez poprawek przyjęła ustawę o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Federalnej Niemiec o współpracy służb policyjnych, granicznych i celnych, sporządzonej w Zgorzelcu dnia 15 maja 2014 r.Umowa reguluje kwestie współpracy służb ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego mającej na celu zapobieganie, wykrywanie i zwalczanie przestępstw oraz niektórych wykroczeń oraz ściganie ich sprawców. Umożliwia ona szerszą niż dotychczas współpracę, a także pozwala kooperować w przypadku pewnych, ściśle określonych wykroczeń, które są szczególnie uciążliwe po obydwu stronach granicy państwowej. Współpraca właściwych organów odbywać się będzie co do zasady na podstawie wniosku o współpracę, a przekazywane informacje, za zgodą instytucji je przekazującej, będą mogły być wykorzystywane jako dowody w postępowaniu karnym. Umowa przewiduje możliwość tworzenia wspólnych patroli na terenach przygranicznych, powoływania na podstawie porozumienia grup operacyjno-śledczych oraz przeprowadzania obserwacji i pościgów transgranicznych.
Izba nie wprowadziła także poprawek do ustawy o ratyfikacji Statutu Międzynarodowej Organizacji Policji Kryminalnej – Interpol, przyjętego w Wiedniu dnia 13 czerwca 1956 r. Zasadniczym skutkiem prawnym ratyfikacji będzie prawne usankcjonowanie związania Polski Statutem i uporządkowanie ram organizacyjnych wymiany informacji w obszarze międzynarodowym. Obecnie do tej największej międzynarodowej organizacji policyjnej należy 190 państw. Interpol zajmuje się zwalczaniem przestępczości zorganizowanej, narkotykowej i gospodarczej, terroryzmu, handlu ludźmi oraz przestępczości seksualnej, a także zapewnieniem bezpieczeństwa i porządku publicznego. Jej działania opierają się na nowoczesnym, zinformatyzowanym systemie łączności, który umożliwia wymianę informacji między Krajowymi Biurami Interpolu a Sekretariatem Generalnym oraz daje dostęp organom ścigania państw członkowskich do baz danych Interpolu. Celem ustawy jest formalne osadzenie Statutu Interpolu w polskim systemie prawnym. Ratyfikowanie Statutu umożliwi uznanie dorobku prawnego Interpolu za prawnie wiążący, bowiem niejednoznaczna jest moc wiążąca aktów prawnych wydawanych przez Interpol, w szczególności dotyczących przetwarzania danych osobowych, jak również uznania legalności listów gończych, co do których stanowisko naszych sądów powszechnych nie jest jednoznaczne.
Senatorowie jedną poprawkę wnieśli do nowelizacji ustawy o dowodach osobistych, ustawy o ewidencji ludności oraz ustawy – Prawo o aktach stanu cywilnego. Ta nowelizacja przesuwa z 1 stycznia na 1 marca 2015 r. termin wejścia w życie regulacji wprowadzających System Rejestrów Państwowych. Obejmuje on trzy centralne rejestry – rejestr PESEL, rejestr dowodów osobistych i rejestr stanu cywilnego. Przesunięcie terminu jest spowodowane skalą przedsięwzięcia, jakim jest wdrożenie tych systemów w 2479 gminach, a także względami bezpiecznego ich uruchomienia, tak, by nie miały negatywnych skutków dla obsługi obywateli. Na mocy nowych przepisów będzie można składać wnioski o wydanie nowego dowodu osobistego w dowolnej gminie na terenie kraju oraz przesyłać takie wnioski elektronicznie. Odsunięte w czasie będą także zmiany w prowadzeniu elektronicznej rejestracji aktów urodzeń, małżeństw i zgonów oraz udostępnianie ich odpisów w dowolnym USC. Senacka poprawka zakłada, że przez dwa miesiące, do 1 marca 2015 r., nie będą pobierane opłaty skarbowe od wydawania skróconych aktów stanu cywilnego.
Senatorowie podejęli uchwałę w sprawie wyrażenia zgody na odwołanie Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych. Wojciech Rafał Wiewiórowski złożył oświadczenie o zrzeczeniu się tego stanowiska w związku z powołaniem go na stanowisko zastępcy Europejskiego Inspektora Ochrony Danych.