W dniu 25 września 2014 r. zakończyły się obrady 61. posiedzenia Senatu. Na początku obrad ślubowanie złożyli senatorowie wybrani w wyborach uzupełniających: Maria Koc (PiS), Izabela Kloc (PiS) i Jarosław Rusiecki (PiS).
Następnie senatorowie jednogłośnie podjęli uchwałę poświęconą pamięci bohaterów II wojny światowej Henryka Sławika oraz Józsefa Antalla seniora. Senat oddał im hołd z okazji obchodzonych w tym roku rocznic ich śmierci, a także w związku z 75-leciem otwarcia, po 17 września 1939 r., węgierskiej granicy przed ponad 120 tysiącami polskich uchodźców wojennych. W uchwale m.in. czytamy: „Oddajemy cześć wybitnym przedstawicielom narodów polskiego i węgierskiego, którzy w latach 1939–1944 wspólnie zabiegali o pomoc dla polskich obywateli, chroniących się na Węgrzech przed podwójną agresją na ich kraj… Henryk Sławik oraz József Antall ocalili życie ponad pięciu tysiącom Żydów, a dzięki ich współpracy z polskimi strukturami wojskowymi kilkadziesiąt tysięcy oficerów i żołnierzy przedostało się do Aliantów”. „Henryk Sławik i József Antall są symbolem bezinteresownej i otwartej na inne narody przyjaźni. Senat Rzeczypospolitej Polskiej pragnie, by to pełne poświęcenia braterstwo czasu wojny stało się wzorem dla Polski i Węgier także w czasach pokoju” – napisano w uchwale. Uchwała została podjęta z inicjatywy wicemarszałek Senatu Marii Pańczyk-Pozdziej. W zgodnej treści i w tym samym dniu co Senat uchwałę podjęło Zgromadzenie Narodowe Węgier.
Marszałek Senatu Bogdan Borusewicz powiedział, że jest to uchwała, która nie tylko upamiętnia dwóch naszych wspólnych bohaterów, ale przypomina, że w bardzo trudnej sytuacji politycznej, podczas II wojny światowej, współpraca między okupowaną Polską a Węgrami funkcjonowała. „Ten przykład jest nam potrzebny w chwili, gdy istnieje konieczność wspólnych działań” – dodał, nawiązując do sytuacji w Europie spowodowanej kryzysem na Ukrainie.
Wiceprzewodniczący Zgromadzenia Narodowego Węgier János Latorcai podkreślił, że Henryk Sławik, który dotarł na Węgry wraz z pierwszymi uchodźcami, szybko nawiązał kontakt z Józsefem Antallem seniorem i w burzliwych czasach II wojny światowej razem uratowali od pewnej śmierci kilkadziesiąt tysięcy polskich obywateli. „Za ich niestrudzoną i ofiarną działalność potomni – dwóch narodów – do tej pory nie oddali im czci tak, jak na to zasłużyli” – powiedział. Dodał, że wspólna uchwała, która została przyjęta przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej i Zgromadzenie Narodowe Węgier, jest znaczącym krokiem w tym kierunku. „Jednocześnie obowiązkiem nas wszystkich jest przekazanie w naszych krajach i poza ich granicami, wydobycie z mroku zapomnienia i niewiedzy, przesłania naszych bohaterów” – apelował.
Senat przyjął z 12 poprawkami nowelizację ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw. Był to rządowy projekt ustawy. Jej celem jest wprowadzenie w życie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Europy 2011/24/UE w sprawie stosowania praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej. Dyrektywa daje m.in. możliwość zrefundowania kosztów świadczeń opieki zdrowotnej w innych państwach UE przez publiczny system ubezpieczenia, któremu podlega pacjent. Zgodnie z ustawą pacjent będzie mógł otrzymać zwrot kosztów od Narodowego Funduszu Zdrowia według stawek stosowanych w Polsce. Zwrot ten następuje na podstawie wystawionego rachunku przez zagraniczny podmiot, który udzielił świadczenia. Pacjent, który skorzystał z odpłatnych świadczeń zdrowotnych w innym państwie UE, aby otrzymać zwrot poniesionych kosztów będzie musiał się zwrócić z wnioskiem do właściwego oddziału wojewódzkiego NFZ. To uprawnienie ma dotyczyć jedynie świadczeń gwarantowanych przez ustawę o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych. W przypadku niektórych świadczeń szpitalnych, związanych z zastosowaniem specjalistycznego sprzętu medycznego, kosztownej infrastruktury, które mogą stanowić ryzyko dla życia lub zdrowia pacjenta, niezbędne będzie uzyskanie uprzedniej zgody dyrektora oddziału NFZ na udzielenie świadczenia za granicą, jeśli objęte jest ono wykazem świadczeń wymagających takiej zgody. Zgodnie z tą nowelizacją możliwy będzie także zwrot kosztów m.in. za produkty lecznicze i wyroby medyczne zakupione w innym niż Polska kraju UE na podstawie skierowania, recepty lub zlecenia (na wyroby medyczne) wydanego przez osoby uprawnione do ich wystawiania. Przy czym wysokość zwrotu przy rozliczaniu będzie odpowiadać kwocie refundacji wynikającej z ustawy refundacyjnej. Zgodnie z nowelizacją przyjętą przez Sejm ustawa miałaby wejść w życie z opóźnieniem – państwa UE miały czas na dostosowanie przepisów krajowych do dyrektywy o transgranicznej opiece zdrowotnej do 25 października 2013 r.
Jedna z senackich poprawek do nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej umożliwia otrzymanie zwrotu kosztów świadczeń opieki zdrowotnej udzielonych w innym państwie UE w okresie przed wejściem w życie tej ustawy, wyłączając obowiązek uzyskania uprzedniej zgody NFZ, za okres sprzed obowiązywania dyrektywy. Senatorowie doprecyzowali także zasady zwrotu kosztów transgranicznej opieki zdrowotnej w przypadku leczenia w ramach programu lekowego, jeżeli wystąpią kryteria wyłączenia pacjenta z programu. Ponadto zlikwidowali obligatoryjność poświadczenia dokumentacji leczenia za granicą za zgodność z oryginałem, co ułatwi pacjentom starania o zwrot kosztów. Kolejna poprawka ma na celu wprowadzenie jednoznacznego i wyraźnego rozróżnienia uprawnień pacjentów do leczenia na podstawie dyrektywy transgranicznej i rozporządzenia dotyczącego przepisów o koordynacji, przy wdrażaniu dyrektywy do polskiego porządku prawnego. Senat wprowadził do ustawy również poprawki zmierzające do tego, aby uregulowaniami związanymi z wdrożeniem dyrektywy transgranicznej objąć także ustawy regulujące zawody medyczne, wprowadzając do nich obowiązek udostępniania przez samorządy zawodowe, na wniosek organów innych państw, informacji o prawie wykonywania zawodu medycznego, do celów świadczenia transgranicznej opieki zdrowotnej.
Bez poprawek senatorowie przyjęli ustawę o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw. Ustawa utrzymuje dotychczasowy stan prawny dotyczący statusu i organizacji Państwowego Funduszu Osób Niepełnosprawnych. Tym samym, w przypadku PFRON odstąpiono od mających wejść w życie od 1 stycznia 2015 r. zmian pozbawiających ten fundusz osobowości prawnej, który zgodnie z ustawą z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych miał zostać przekształcony w wyodrębniony rachunek bankowy. Zachowanie status quo ma na celu utrzymanie stabilnego i silnego systemu zarządzania środkami Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. W nowelizacji zapisano też zwolnienie z podatku CIT dochodów funduszu w części przeznaczonej na cele statutowe, z wyłączeniem działalności gospodarczej.
Senatorowie z dwiema poprawkami przyjęli nowelizację kodeksu postępowania karnego. Był to poselski projekt ustawy. Zgodnie z tą ustawą minister sprawiedliwości będzie mógł składać kasacje w sprawach karnych od każdego prawomocnego orzeczenia sądu kończącego postępowanie. Ustawa przyznaje organom uprawnionym do wnoszenia kasacji prawo wglądu do akt sądowych i prokuratorskich oraz akt innych organów ścigania po zakończeniu postępowania i zapadnięciu rozstrzygnięcia. Obecnie uprawnienie to będzie miał minister sprawiedliwości tak jak do tej pory mieli: Prokurator Generalny, Naczelny Prokurator Wojskowy, Rzecznik Praw Obywatelskich, a w sprawach dotyczących dzieci także Rzecznik Praw Dziecka.
Senat uchwalił bez poprawek ustawę o ratyfikacji Traktatu o handlu bronią, sporządzonego w Nowym Jorku dnia 2 kwietnia 2013 r. Ustawa wyraża zgodę Sejmu i Senatu na ratyfikację przez Prezydenta RP tego Traktatu. To pierwsza umowa międzynarodowa, która ustanawia prawnie wiążące standardy międzynarodowe w handlu bronią konwencjonalną. Ma też przeciwdziałać nielegalnemu handlowi taką bronią. Traktat ma umocnić międzynarodowy pokój, bezpieczeństwo i stabilność poprzez promowanie współpracy, przejrzystości i odpowiedzialności w dziedzinie handlu bronią. Umowa przewiduje m.in., że kraje nie będą mogły eksportować broni, jeśli naruszałoby to międzynarodowe embargo. Ponadto każdy kraj przed zawarciem transakcji ma ocenić, czy istnieje ryzyko, że sprzedawana broń trafi w ręce terrorystów lub przestępców, albo też zostanie użyta do ludobójstwa i innych zbrodni wobec ludności cywilnej oraz do atakowania chronionych obiektów cywilnych, jak szkoły czy szpitale. Handel byłby też zakazany w przypadku dużego prawdopodobieństwa, że dostarczona broń zwiększy przemoc wobec kobiet i dzieci. Traktat obejmuje zarówno broń lekką, jak i ciężką, a więc również czołgi, samoloty, śmigłowce wojskowe, rakiety i okręty wojenne. Umowa dotyczy tylko przepływów międzynarodowych, nie dotyka legislacji narodowej i nie nakłada żadnych nowych zobowiązań na krajowy handel bronią i eksporterów.
Ponadto Senat zdecydował o wniesieniu do Sejmu projektu nowelizacji ustawy – Kodeks postepowania karnego. Projektowana ustawa stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Projekt wprowadza do kodeksu postępowania karnego możliwość zaskarżenia postanowienia dotyczącego kosztów nieopłaconej przez strony pomocy prawnej udzielonej z urzędu, zasądzonych po raz pierwszy przez sąd odwoławczy. Trybunał Konstytucyjny uznał, że brak możliwości zaskarżenia postanowienia w przedmiocie kosztów nieopłaconej przez strony pomocy prawnej udzielonej z urzędu, zasądzonych po raz pierwszy przez sąd odwoławczy, jest niezgodny z konstytucją. Według Trybunału koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu są konstytucyjnie chronionym prawem majątkowym przysługującym pełnomocnikowi świadczącemu pomoc prawną z urzędu. Koszty te stanowią wynagrodzenie pełnomocnika za świadczoną pomoc prawną i wynikają ze stosunku prawnego łączącego pełnomocnika ze Skarbem Państwa. Zatem, zgodnie z projektem nowelizacji, w zakresie orzekania o kosztach procesu za sąd pierwszej instancji uznawany będzie ten sąd, który orzekł o zwrocie kosztów po raz pierwszy. (Do tej pory o zwrocie tych kosztów mógł orzekać tylko sąd pierwszej instancji.) Więc np. sąd rejonowy rozstrzygający w sprawie karnej jako formalnie sąd odwoławczy będzie traktowany jako sąd pierwszej instancji w odniesieniu do po raz pierwszy zasądzonych kosztów procesu.
Senatorowie przyjęli sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z działalności w 2013 roku wraz z informacją o podstawowych problemach radiofonii i telewizji w 2013 roku przedstawione przez przewodniczącego KRRiT Jana Dworaka.
Senat drugiego dnia posiedzenia, oprócz informacji z działalności Krajowej Rady Sądownictwa, wysłuchał informacji ministra zdrowia o polityce lekowej państwa ze szczególnym uwzględnieniem skutków, które przyniosła nowelizacja ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych. Tę informację przedstawił wiceminister zdrowia Igor Radziewicz-Winnicki.
Izba zapoznała się także ze sprawozdaniem Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji z rozpatrzonych w 2013 r. petycji, przedstawionym przez przewodniczącego tej komisji Michała Seweryńskiego. W 2013 r. marszałek Senatu skierował do Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji 18 petycji, w tym 7 zbiorowych, 8 indywidualnych i 3 wielokrotne wniesione przez podmioty zbiorowe i osoby indywidualne. Ponadto komisja kontynuowała prace nad 6 petycjami, w tym 3 skierowanymi do niej w 2012 r. i 3 petycjami z VII kadencji Senatu, gdyż nie zostały one rozpatrzone lub prac nad nimi nie ukończono w poprzedniej kadencji. Na podstawie petycji, nad którymi kontynuowano prace w 2013 r., komisja przygotowała w 2014 r. 3 projekty ustaw: projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty realizujący postulat petycji o przyznanie osobom, pobierającym emeryturę lub rentę w wysokości nie przekraczającej kwoty najniższej emerytury oraz które ukończyły 75. rok życia, prawa do bezpłatnego zaopatrzenia w niektóre leki, projekt ustawy o zmianie ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych; realizujący postulat petycji; w sprawie przyznania nauczycielom zatrudnionym w publicznych i niepublicznych placówkach kształcenia praktycznego uprawnienia do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego oraz projekt ustawy o zmianie ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego realizujący postulat petycji o uznanie za represjonowanych i uprawnionych do otrzymywania odszkodowań i zadośćuczynień dla osób, które były zmuszone do odbywania służby wojskowej pod pozorem wykonywania obowiązku obrony.
