Andrzej Pająk

Izba przeprowadziła drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przygotowanego przez senacką Komisję Ustawodawczą. Projektowana ustawa stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Projekt przewiduje, że wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych będą otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają także z postanowień układów zbiorowych pracy, innych porozumień zbiorowych opartych na ustawie oraz regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy. Dotychczas zwolnione były tylko te, które wynikają wprost z ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na ich podstawie. Senat podjął uchwałę o skierowaniu tego projektu do Sejmu.

Odbyło się też drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o adwokaturze oraz ustawy o radcach prawnych, przygotowanego przez senacką Komisję Ustawodawczą. Projekt ma na celu usprawnienie i przyspieszenie postępowań dyscyplinarnych obu samorządów zawodowych, co powinno przyczynić się do polepszenia efektywności w zakresie realizacji przez nie powierzonego im zadania w postaci pieczy nad należytym wykonywaniem zawodu adwokata i radcy prawnego. To zaś może przełożyć się na poprawę ich wizerunku i wzrost zaufania społecznego. Rozpowszechnione są bowiem opinie, iż organy dyscyplinarne, jako wyłonione ze środowiska, które podlega ich jurysdykcji, nie są w pełni obiektywne, a swymi działaniami, uznawanymi niejednokrotnie za zbyt opieszałe, przyczyniają się do unikania przez obwinionych jakiejkolwiek odpowiedzialności z powodu przedawnienia. Przedawnianie się spraw nie jest skutkiem wyłącznie krótkich terminów, lecz również procedury, którą stosują sądy dyscyplinarne. Ponadto w toczących się postępowaniach często nie można skutecznie doręczyć zawiadomień o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego oraz pism procesowych w jego toku w wyniku obstrukcji procesowej stosowanej przez obwinionych. Nie bez znaczenia jest także wzrost liczby postępowań dyscyplinarnych, który jest następstwem wyraźnego wzrostu liczby członków obu samorządów. Proponowane zmiany, o charakterze ustrojowym i proceduralnym, mogą przyczynić się do podniesienia poziomu obsługi prawnej, co leży niewątpliwie w interesie szeroko pojętego wymiaru sprawiedliwości i interesie społecznym. Senat podjął uchwałę o wniesieniu projektu do Sejmu.

Senat zaproponował 62 redakcyjne poprawki do ustawy o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych. Projekt tej ustawy przygotował rząd. Jej celem jest deregulacja bądź całkowita dereglamentacja dziewięciu zawodów rynku finansowego, podlegających Ministerstwu Finansów, oraz 82 zawodów technicznych, pozostających w gestii Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju. Przepisy ustawy zmieniają m.in.: ustawę o rachunkowości, ustawę o doradztwie podatkowym, ustawę o pośrednictwie ubezpieczeniowym, Prawo celne, ustawę o biegłych rewidentach i ich samorządzie, ustawę o grach hazardowych, Prawo budowlane, Prawo o ruchu drogowym, Prawo lotnicze, ustawę o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ustawę o transporcie kolejowym, ustawę o bezpieczeństwie morskim.

Senatorowie bez poprawek przyjęli ustawę o zmianie ustawy – Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw. Był to projekt prezydencki. Ustawa pozwala na jazdę na rowerze wzdłuż wałów przeciwpowodziowych, a także ułatwia wyznaczanie turystycznych szlaków rowerowych i pieszych oraz budowę dróg rowerowych na wałach przeciwpowodziowych i obszarach szczególnego zagrożenia powodzią. Nowelizacja proponuje, aby zakazy zawarte w Prawie wodnym nie dotyczyły budowy dróg rowerowych oraz czynności związanych z wyznaczaniem szlaku turystycznego pieszego lub rowerowego. Szlaki rowerowe nie powstaną jednak w miejscach, gdzie taka inwestycja będzie mogła spowodować pogorszenie stanu środowiska lub wpłynie na zwiększenie zagrożenia powodziowego. W sytuacjach, gdy zagrożona będzie szczelność lub stabilność wałów przeciwpowodziowych, zarządca wału będzie mógł wprowadzić czasowy zakaz poruszania się po takich obiektach.

Izba nie wprowadziła poprawek do nowelizacji ustawy o odpadach, wywodzącej się z projektu poselskiego. Zaproponowane zmiany zmierzają do tego, aby zgoda na zamknięcie składowiska odpadów lub jego wydzielonej części, jak również sama decyzja o zamknięciu składowiska odpadów mogły być zmieniane w zakresie: technicznego sposobu zamknięcia składowiska, harmonogramu działań związanych z rekultywacją składowiska oraz sposobu sprawowania nadzoru nad zrekultywowanym składowiskiem. W przypadku niektórych składowisk prace rekultywacyjne nie są wykonywane terminowo, a zaktualizowanie harmonogramów rekultywacji jest warunkiem koniecznym, aby było możliwe skorzystanie ze środków funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej na dokończenie lub przeprowadzenie prac rekultywacyjnych. Konieczne jest więc umożliwienie właściwym organom zmiany decyzji we wskazanym w nowelizacji zakresie. Organem właściwym do zmiany tych decyzji jest marszałek województwa, a w przypadku przedsięwzięć i zdarzeń na terenach zamkniętych regionalny dyrektor ochrony środowiska. Nowe prawo pozwoli na aktualizację harmonogramów rekultywacji składowisk odpadów. Dzięki temu samorządy oraz spółki zarządzające składowiskami będą mogły skorzystać z pieniędzy z funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej na ich zamknięcie i rekultywację. Po wejściu w życie tzw. ustawy śmieciowej wiele składowisk nie uzyskało statusu regionalnych instalacji przetwarzania odpadów komunalnych, co oznacza, że nie mogą odbierać odpadów, a zatem powinny być zamknięte i zrekultywowane. Ponad 200 składowisk nie przygotowało do tej pory procedury zamknięcia i rekultywacji. Nowelizacja ma im to umożliwić.

Bez poprawek senatorowie przyjęli ustawę o zmianie ustawy – Prawo atomowe oraz niektórych innych ustaw, której projekt został przygotowany przez rząd. Nowelizacja wdraża do polskiego prawa dyrektywę unijną ustanawiającą ramy wspólnotowe w zakresie odpowiedzialnego i bezpiecznego gospodarowania wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi. Za gospodarowanie tymi substancjami ostateczną odpowiedzialność ma ponosić państwo członkowskie Unii Europejskiej, w którym je wytworzono. W ustawie przede wszystkim określono wymagania dotyczące bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej dla składowisk odpadów promieniotwórczych. Ponadto ustawa określa dodatkowe kompetencje Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki w zakresie wydawania zezwoleń na budowę, eksploatację i zamknięcie składowiska odpadów promieniotwórczych.

Senat nie wprowadził poprawek do nowelizacji ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin. Był to projekt rządowy, mający na celu wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 19 lutego 2013 r. Nowelizacja zmienia mechanizm wypłaty świadczeń wstrzymanych w przypadku niemożności ich doręczenia z przyczyn nieleżących po stronie organu emerytalnego. W przypadku żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy stosowane będzie rozwiązanie analogiczne do tego, jakie zostało przewidziane w powszechnym systemie emerytalnym, a mianowicie. wznowienie wypłaty świadczenia zawieszonego z przyczyn niezależnych od organu emerytalnego obejmuje nie tylko okres od miesiąca, za który zgłoszono wniosek o wznowienie wypłaty, lecz także okres od miesiąca, w którym wstrzymano wypłatę, jednak za okres nie dłuższy niż trzy lata poprzedzające miesiąc, w którym zgłoszono wniosek o wznowienie wypłaty.