W dniu 20 marca 2014 r. zakończyło się 51. posiedzenie Senatu. W drugim dniu obrad zostały przeprowadzone głosowania. Pierwszego dnia senatorowie wysłuchali informacji wiceministra gospodarki Jerzego Witolda Pietrewicza o przyczynach opóźnień w realizacji wdrażania programów z zakresu energii odnawialnej, a w szczególności przyczynach opóźnień w wydawaniu aktów prawnych, które będą regulować ten rynek, oraz informacji wiceminister spraw zagranicznych Henryki Mościckiej-Dendys o udziale Polski w pracach Unii Europejskiej od lipca do grudnia 2013 r. – w trakcie przewodnictwa Litwy w Radzie UE.
Senat odrzucił projekt ustawy o zmianie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków i tym samym zakończył postępowanie w tej sprawie. Projekt został wniesiony przez senacką Komisję Środowiska. Jego głównym celem było wprowadzenie do ustawy nowej definicji przyłącza kanalizacyjnego, zakładającej, że przyłączem będzie cały przewód łączący wewnętrzną instalację kanalizacyjną w nieruchomości odbiorcy usług z siecią kanalizacyjną. Zdaniem wnioskodawców, obecnie funkcjonująca definicja przyłącza nie sprzyja rozwojowi infrastruktury, jak również realizacji budownictwa jednorodzinnego i deweloperskiego, a także budownictwa spółdzielczego. Przyjęcie elastycznej definicji przyłącza spowodowałoby, że konsument mógłby wybudować przyłącze bez potrzeby oczekiwania, aż przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne lub też gmina wybudują sieć. Projekt odbiera podmiotom przyłączonym prawo do odpłatnego przeniesienia własności wykonanego przez siebie przyłącza na rzecz przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego. Senacki legislator zwracał uwagę na niezgodność proponowanych przepisów z deklarowanym w uzasadnieniu projektu ustawy dążeniem do ochrony praw konsumentów. Szereg przepisów ustawy zmierza bowiem do poprawy sytuacji prawnej przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych, kosztem nałożenia dodatkowych obowiązków i ograniczenia praw odbiorców usług.
Bez poprawek Izba przyjęła ustawę o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Był to projekt senacki, realizujący wskazania Trybunału Konstytucyjnego w wyroku z 7 marca 2013 r. Trybunał podkreślił, że skutkiem przepisu uzależniającego zwrot opłaty od skargi na orzeczenie referendarza od stwierdzenia przez sąd uwzględniający tę skargę oczywistego naruszenia prawa, był stan niepewności co do ekonomicznego bilansu podejmowanych czynności procesowych, który mógł w istotny sposób rzutować na decyzje o wystąpieniu z zaskarżeniem. To zaś stanowiło nie tylko zbyt daleko idące, a ściślej – nieproporcjonalne ograniczenie konstytucyjnego prawa dostępu do sądu, lecz mogło być oceniane także w kategoriach naruszenia prawa do odpowiedniego ukształtowania procedury sądowej, czyli zgodnie z wymogami sprawiedliwości i jawności. Zmieniany przepis będzie stanowił podstawę do zwrotu uiszczonej opłaty od skargi na orzeczenie referendarza w przypadku, gdy postępowanie wszczęto z urzędu, a wniesiona skarga okazała się skuteczna. Natomiast w tych sprawach, które zostaną zainicjowane przez uczestników postępowania, opłata nadal będzie zwracana przez sąd pod warunkiem, że zaskarżonemu orzeczeniu zarzucono oczywiste naruszenie prawa i że sąd potwierdził fakt takiego właśnie naruszenia.
Senatorowie wprowadzili dwie poprawki do ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, przygotowanej przez rząd. Nowelizacja wdraża regulacje europejskie, które mają za zadanie szczególnie chronić dzieci przed przestępstwami na tle seksualnym. Według obecnych przepisów karnych, przedawnienie przestępstw seksualnych, gdy pokrzywdzonym jest małoletni, nie może nastąpić przed upływem pięciu lat od ukończenia przez pokrzywdzonego 18 lat. W nowelizacji zapisano, że przedawnienie karalności wszystkich czynów określonych w XXV rozdziale Kodeksu karnego dotyczących przestępstw przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, jeśli pokrzywdzonym jest małoletni, „nie może nastąpić przed ukończeniem przez tego pokrzywdzonego 30. roku życia”. Ponadto nowelizacja rozszerza ochronę małoletnich w przypadku niektórych przestępstw. Obecnie karane jest bowiem utrwalanie, przechowywanie lub posiadanie pornografii z udziałem osoby w wieku poniżej 15 lat. Zgodnie z projektem, karane też będą takie czyny w odniesieniu do wszystkich małoletnich – do osiągnięcia pełnoletności. Przewidziano też karanie uczestników tzw. przedstawień pornograficznych z udziałem małoletnich, które dotąd nie były wprost penalizowane w Kodeksie karnym. Zapisano też m.in., że nakłanianie innej osoby do prostytucji w celu osiągnięcia korzyści majątkowej będzie groziło karą do pięciu lat więzienia. Aktualnie czyn ten jest zagrożony karą do trzech lat więzienia. Ponadto produkcja, utrwalanie, sprowadzanie i przechowywanie w celu rozpowszechniania m.in. treści pornograficznych z udziałem małoletniego będzie zagrożone karą do 12 lat więzienia. Obecnie grozi za to do ośmiu lat więzienia.
Z siedmioma poprawkami Senat uchwalił ustawę o zmianie ustawy – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, przygotowaną przez rząd. Wprowadza ona protokół elektroniczny, czyli rejestrację przebiegu rozprawy przy pomocy dźwięku albo obrazu i dźwięku, do postępowania w sprawach o wykroczenia. Ponadto ustawa daje możliwość uzasadnienia wyroku wyłącznie w formie ustnej. Obie te instytucje procesowe mają na celu skrócenie czasu trwania rozpraw i przyspieszenie całego postępowania w sprawach o wykroczenia w rezultacie ograniczenia obowiązku protokołowania i sporządzania pisemnych uzasadnień wyroków. Dotychczasowy sposób protokołowania polegający na dyktowaniu przez przewodniczącego treści protokołu zapisywanego przez protokolanta jest nie tylko czasochłonny, lecz dodatkowo skutkuje zapisem przetworzonym, skróconym, często ograniczonym jedynie do najważniejszych wypowiedzi. Protokół elektroniczny da możliwość pełniejszej realizacji zasady bezpośredniości i jawności postępowania, pozwoli na zapoznanie się z rzeczywistym przebiegiem rozprawy, z pełną treścią zadawanych pytań i udzielanych na nie odpowiedzi, co ma szczególnie istotne znaczenie w toku postępowania odwoławczego.
Izba przyjęła z siedmioma poprawkami ustawę o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadku lub choroby pozostających w związku ze służbą. Był to projekt rządowy. W ustawie systemowo uregulowano kwestie dotyczące świadczeń odszkodowawczych z tytułu śmierci, wypadku lub choroby pozostającej w związku ze szczególnymi warunkami lub właściwościami służby. Chodzi o świadczenia odszkodowawcze przysługujące funkcjonariuszom Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu i Centralnego Biura Antykorupcyjnego oraz członkom rodzin zmarłych funkcjonariuszy. Ustawa ma zastąpić obowiązujące dotychczas przepisy ustawy z 16 grudnia 1972 r. o odszkodowaniach przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą w Policji, które były stosowane odpowiednio do funkcjonariuszy pozostałych służb mundurowych. Nowe przepisy odwzorowują regulacje dotyczące powszechnego systemu świadczeń przysługujących w razie wypadków przy pracy i chorób zawodowych zawarte w ustawie z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
Cztery poprawki zostały wprowadzone do ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw. Był to projekt rządowy. Nowelizacja wdraża do krajowego systemu prawnego postanowienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z 23 kwietnia 2009 r., dotyczące osiągnięcia w 2020 r. dziesięcioprocentowego udziału energii odnawialnej w transporcie. Cel ten ma zostać osiągnięty przez stosowanie biokomponentów i biopaliw ciekłych używanych w transporcie.
Z jedną poprawką senatorowie uchwalili ustawę o europejskiej inicjatywie obywatelskiej, wywodzącą się z projektu rządowego. Dostosowuje ona prawo polskie do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej. Według Europejskiej Inicjatywy Obywatelskiej, jeśli propozycje zgłaszane przez obywateli Unii w ciągu 12 miesięcy zyskają poparcie co najmniej miliona osób z siedmiu krajów UE, to mogą zaowocować nowymi unijnymi decyzjami, strategiami lub przepisami. Ustawa wskazuje ministra spraw wewnętrznych jako organ właściwy do wydania certyfikatu potwierdzającego prawidłowość działania systemu informatycznego służącego zbieraniu poparcia dla inicjatywy oraz organ odpowiedzialny za weryfikację danych zebranych deklaracji poparcia. W ustawie zawarto również przepis karny zapewniający ochronę wykonywania europejskiej inicjatywy obywatelskiej oraz określający sankcje za składanie nieprawdziwych oświadczeń przez organizatorów, bezprawne wykorzystywanie danych obywateli UE i nieniszczenie deklaracji.
Senat bez poprawek przyjął ustawę o ratyfikacji poprawek do Rzymskiego Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego sporządzonego w Rzymie 17 lipca 1998 r., przyjętych podczas konferencji rewizyjnej w Kampali (rezolucje nr 5 i 6) 10 i 11 lipca 2010 r. Projekt przygotował rząd. Ustawa ma na celu ratyfikowanie poprawek do Statutu, które rozszerzają definicję zbrodni wojennych popełnionych podczas konfliktów niemających charakteru międzynarodowego poprzez wprowadzenie do katalogu zakazanych środków walki trzech dodatkowych środków – trucizny lub zatrutej broni, duszących, trujących lub innych gazów oraz wszelkich podobnych cieczy, materiałów i urządzeń oraz pocisków, które z łatwością rozszerzają się lub spłaszczają w ciele człowieka. Kolejne poprawki dotyczą definicji zbrodni agresji i określają warunki jej obowiązywania. Przepis stanowi, że zbrodnią agresji jest akt agresji stanowiący oczywiste naruszenie Karty Narodów Zjednoczonych, dokonany przez osobę zajmującą pozycję pozwalającą na sprawowanie efektywnej kontroli nad politycznymi lub militarnymi działaniami państwa lub też nimi kierowanie. Akt agresji oznacza użycie przez państwo sił zbrojnych przeciwko suwerenności, terytorialnej integralności lub politycznej niepodległości innego państwa lub w jakikolwiek inny sposób niezgodny z Kartą Narodów Zjednoczonych. Penalizowane jest nie tylko dokonanie, ale też planowanie, przygotowywanie i inicjowanie aktu agresji.
