Senatorowie, którzy przebywali w Gruzji z misją obserwacyjną w dniach 26 – 30 października 2018r. przyglądali się procedurom przygotowania do otwarcia lokali wyborczych, przebiegowi głosowania oraz zamknięciu i liczeniu głosów. Obserwatorzy, wśród których był senator Andrzej Pająk, odwiedzili w sumie 57 obwodowych komisji wyborczych w 10 okręgach.
Zespoły ze szczególną uwagą obserwowały pracę komisji w obwodach, w których mieszkają mniejszości etnicznie – Azerowie, Ormianie i Czeczeni. Przebieg procesu głosowania oceniono pozytywnie, członkowie komisji byli przygotowani do dnia wyborów, mieli odpowiednie wyposażenie, koperty i karty do głosowania. Wyborcy byli dopuszczani do głosowania zgodnie z procedurami, nie odnotowano przypadków naruszenia przepisów kodeksu wyborczego.
Najważniejsze przemyślenia wynikające z przeprowadzonej obserwacji dotyczą atmosfery w otoczeniu lokali wyborczych. Jest to kwestia, która powinna, zdaniem obserwatorów, zostać gruntownie przeanalizowana przez gruzińskie władze. Zaobserwowane incydenty budzą wątpliwości członków misji, ponieważ mogły mieć wpływ na decyzje wyborców. Demokratyczne i transparentne wybory to takie, podczas których takie wątpliwości nie powinny się pojawiać.
Wprowadzenie w kodeksie wyborczym przepisów, które zakazywałyby agitacji w najbliższym otoczeniu lokali wyborczych, najprawdopodobniej pozwoliłoby w dużej mierze uniknąć takich sytuacji.
Zwrócono również uwagę na nadmierną aktywność obserwatorów lokalnych, szczególnie przedstawicieli partii politycznych. Obecność takich obserwatorów w komisjach obwodowych jest niezwykle ważna, warto by było jednak zwrócić większą uwagę na ich odpowiednie przeszkolenie i zachowywanie przez nich bezstronności. Niepokojąca była obecność pod niektórymi lokalami osób, które posiadały listy z nazwiskami, najprawdopodobniej wyborców. Nie byli to przedstawiciele firm prowadzących badania exit poll. Osoby te unikały rozmowy z obserwatorami i nie chciały wyjaśnić, jaka jest ich rola. Jest to kolejna kwestia, która budzi wątpliwości i rodzi podejrzenia, czy nie jest próbą kontroli procesu wyborczego.
Dodatkowa uwaga dotyczyła lokali specjalnych – obserwatorzy z Senatu nie zostali wpuszczeni na teren więzienia, pomimo wcześniejszego zgłoszenia planowanej obecności i dopełnienia wszelkich formalności. Komisja specjalna na terenie tego więzienia została zamknięta bardzo szybko po jej otwarciu, co było zgodnie z przepisami, ale jednak uniemożliwiło obserwatorom prześledzenie procesu głosowania przez więźniów. Może warto rozważyć również zmianę przepisów dotyczących czasu działania lokali specjalnych.
Zastrzeżenia senatorów budziły też informacje przekazane misji przez obserwatorów długoterminowych z organizacji pozarządowych, którzy podkreślali, że prowadzona kampania pełna była języka nienawiści, fałszywych informacji i ataków na kandydatów oraz przedstawicieli NGOsów. Niezwykle ważne jest, aby w przyszłości zwrócić większą uwagę na działanie fałszywych stron internetowych, a Centralna Komisja Wyborcza powinna reagować stanowczo na próby wpływania na opinię niezależnych obserwatorów.
Z przeprowadzonej obserwacji zostanie sporządzony szczegółowy raport, zawierający dodatkowo zalecenia, który zostanie przekazany gruzińskim władzom.
Senatorowie złożyli kwiaty pod pomnikiem prezydenta Lecha Kaczyńskiego w Tbilisi.
